Làm thêm khi du học được bao nhiêu? Có đủ trả sinh hoạt phí?

Làm thêm khi du học không chỉ là cách giúp sinh viên quốc tế trang trải chi phí sinh hoạt, mà còn là cơ hội trải nghiệm văn hóa, rèn luyện kỹ năng và cải thiện ngoại ngữ. Thế nhưng, làm thêm khi du học được bao nhiêu? Mức lương có đủ để chi trả cuộc sống đắt đỏ nơi đất khách?

I. Tại sao nhiều du học sinh chọn làm thêm khi đi du học?

• Giảm gánh nặng tài chính

Du học đồng nghĩa với việc phải chi trả nhiều khoản phí như học phí, nhà ở, sinh hoạt, đi lại, bảo hiểm... Những khoản chi này đôi khi trở thành gánh nặng cho cả sinh viên và gia đình. Làm thêm giúp du học sinh trang trải một phần chi phí đó, giảm phụ thuộc vào tài chính từ gia đình, nhất là trong những trường hợp học bổng không đủ.

• Tích lũy kinh nghiệm thực tế

Không chỉ giới hạn ở việc kiếm tiền, làm thêm còn giúp sinh viên quốc tế tích lũy kinh nghiệm làm việc thực tiễn. Việc tham gia vào môi trường lao động bản địa giúp hiểu rõ hơn về văn hóa công sở, quy trình làm việc chuyên nghiệp, đồng thời rèn luyện các kỹ năng quan trọng như quản lý thời gian, làm việc nhóm, xử lý tình huống.

• Cải thiện kỹ năng ngôn ngữ

Với các bạn học tại quốc gia sử dụng tiếng Anh, Pháp, Đức, Phần Lan… thì làm thêm chính là môi trường "học tiếng miễn phí". Việc thường xuyên giao tiếp với đồng nghiệp và khách hàng sẽ cải thiện khả năng nói, phản xạ và sử dụng ngôn ngữ trong thực tế, từ đó giúp bạn tự tin hơn trong học tập và cuộc sống.

• Mở rộng mối quan hệ xã hội

Một trong những lợi ích ít được nhắc đến nhưng vô cùng quan trọng khi làm thêm khi du học là bạn có thể mở rộng mạng lưới quan hệ. Những mối quan hệ với quản lý, đồng nghiệp, khách hàng có thể giúp bạn học hỏi, phát triển kỹ năng, thậm chí là mở ra cơ hội nghề nghiệp sau khi tốt nghiệp.

II. Quy định làm thêm khi du học tại các quốc gia phổ biến

1. Làm thêm khi du học ở Đức

• Giới hạn thời gian rõ ràng

Sinh viên quốc tế tại Đức được phép làm thêm tối đa 120 ngày toàn thời gian hoặc 240 ngày bán thời gian mỗi năm. Nếu vượt quá giới hạn này, bạn bắt buộc phải xin phép từ Cơ quan Lao động (Agentur für Arbeit) và Cục Ngoại kiều (Ausländerbehörde). Việc kiểm soát này giúp đảm bảo sinh viên không quá mải mê kiếm tiền mà sao nhãng việc học.

• Công việc được phép làm

Du học sinh thường lựa chọn các công việc như phục vụ nhà hàng, thu ngân siêu thị, nhân viên kho, shipper, trợ lý thư viện hoặc hỗ trợ hành chính trong trường. Các công việc trong trường đại học như trợ giảng, nghiên cứu viên (Hiwi) cũng là lựa chọn tốt vừa đúng chuyên ngành vừa tạo cơ hội thực hành.

• Mức lương và thuế thu nhập

Lương cơ bản ở Đức hiện là khoảng 12,41 EUR/giờ (năm 2025). Nếu bạn làm việc vượt quá mức miễn thuế (520 EUR/tháng hoặc 6.240 EUR/năm), bạn sẽ bị trừ các khoản như thuế thu nhập và bảo hiểm xã hội. Tuy nhiên, sinh viên vẫn có thể khai hoàn thuế cuối năm nếu thu nhập không quá cao. Điều này khuyến khích du học sinh làm việc hợp pháp và kê khai đúng luật.

• Rủi ro nếu vi phạm luật lao động

Nếu bạn làm việc quá số giờ quy định, làm không khai báo hoặc làm các công việc trái phép, bạn có thể bị cảnh cáo, phạt hành chính, hoặc nghiêm trọng hơn là bị trục xuất và cấm nhập cảnh trở lại Đức. Chính vì vậy, dù nhu cầu làm thêm khi du học ở Đức là có thật, bạn vẫn cần đặt việc học lên hàng đầu và tuyệt đối tuân thủ luật.

2. Làm thêm khi du học ở Phần Lan

• Giới hạn thời gian làm thêm hợp lý

Phần Lan cho phép du học sinh làm thêm tối đa 30 giờ/tuần trong thời gian học kỳ. Vào kỳ nghỉ lễ, bạn được làm toàn thời gian mà không giới hạn. Đây là mức quy định được đánh giá hợp lý, giúp sinh viên cân bằng giữa học và làm. Nếu bị phát hiện làm quá số giờ, bạn có thể bị ảnh hưởng đến quyền gia hạn giấy phép cư trú.

• Yêu cầu về giấy phép cư trú

Du học sinh tại Phần Lan phải có giấy phép cư trú hợp lệ, trong đó có điều khoản cho phép làm việc. Nếu giấy phép không ghi rõ, bạn cần cập nhật với Cục Di trú (Migri) trước khi bắt đầu làm việc. Giấy phép cư trú không chỉ là giấy tờ tùy thân mà còn là căn cứ pháp lý để đảm bảo sinh viên quốc tế được đối xử công bằng khi đi làm.

• Mức lương và chi phí liên quan

Lương làm thêm tại Phần Lan trung bình từ 9-13 EUR/giờ, tùy vào ngành nghề và địa điểm. Các công việc như phụ bếp, nhân viên siêu thị, lễ tân, hoặc giao hàng đều phổ biến. Nếu bạn có khả năng tiếng Phần, cơ hội việc làm sẽ mở rộng hơn, mức lương cũng cao hơn đáng kể. Sinh viên cần khai báo thuế và có thể được hoàn thuế nếu thu nhập dưới ngưỡng.

• Quản lý học tập và việc làm

Nếu sinh viên quá tập trung vào làm thêm khi du học ở Phần Lan và bỏ bê việc học, có thể không được gia hạn giấy phép cư trú. Điều này được Migri kiểm tra rất kỹ thông qua tín chỉ tích lũy mỗi năm. Do đó, bạn cần quản lý thời gian hiệu quả để không ảnh hưởng đến lộ trình học tập.

3. Làm thêm khi du học ở Úc

• Giới hạn giờ làm nghiêm túc

Theo quy định từ tháng 7/2023, sinh viên quốc tế được làm tối đa 48 giờ mỗi 2 tuần trong kỳ học, và không giới hạn vào các kỳ nghỉ. Việc điều chỉnh từ 40 lên 48 giờ/2 tuần giúp sinh viên có thêm nguồn thu nhập, đồng thời vẫn đảm bảo thời gian học tập. Nếu làm vượt giới hạn, bạn có thể bị hủy visa ngay lập tức.

• Điều kiện visa rõ ràng

Visa du học Subclass 500 cần phải có điều khoản làm thêm thì bạn mới được phép đi làm. Các trường cũng thường xuyên giám sát để đảm bảo sinh viên không vi phạm điều kiện visa. Do đó, trước khi tìm việc làm thêm khi du học ở Úc, bạn nên kiểm tra lại visa và tư vấn từ văn phòng sinh viên quốc tế của trường.

• Mã số thuế & nghĩa vụ khai báo

Để làm việc hợp pháp, du học sinh bắt buộc phải đăng ký Tax File Number (TFN). Khi nhận lương, bạn cũng sẽ bị khấu trừ thuế tạm thời. Nếu thu nhập thấp, bạn có thể nộp hồ sơ xin hoàn thuế vào cuối năm tài chính. Việc khai báo đầy đủ giúp bạn xây dựng hồ sơ tín dụng tốt, có lợi nếu sau này muốn ở lại làm việc hoặc định cư.

• Luật bảo vệ người lao động

Dù là sinh viên quốc tế, bạn vẫn được hưởng các quyền lợi lao động như công dân Úc: mức lương tối thiểu, giờ nghỉ, thanh toán đúng hạn, và môi trường làm việc an toàn. Việc làm thêm khi du học ở Úc không chỉ giúp bạn kiếm thêm thu nhập mà còn tăng hiểu biết về luật lao động và văn hóa địa phương.

4. Làm thêm khi du học ở Mỹ

• Hạn chế trong năm đầu tiên

Trong năm đầu tiên, sinh viên quốc tế diện visa F-1 chỉ được phép làm việc tối đa 20 giờ/tuần trong khuôn viên trường (on-campus). Các công việc thường là phụ việc thư viện, hỗ trợ phòng lab, căng tin... Sau năm đầu tiên, nếu đáp ứng đủ điều kiện, bạn có thể xin làm thêm ngoài trường thông qua chương trình CPT hoặc OPT.

• Chương trình CPT và OPT

CPT (Curricular Practical Training) cho phép sinh viên làm việc ngoài trường trong quá trình học, nhưng phải liên quan đến chuyên ngành và có sự chấp thuận của trường.

OPT (Optional Practical Training) cho phép làm việc sau khi tốt nghiệp, tối đa 12 tháng (hoặc 24 tháng nếu học ngành STEM). Làm sai quy định, như nhận lương trước khi được phê duyệt, có thể khiến bạn bị từ chối OPT hoặc mất tư cách cư trú.

• Kiểm soát thuế và pháp lý

Sinh viên làm thêm khi du học ở Mỹ phải có mã số thuế (SSN hoặc ITIN), khai báo đầy đủ và hợp pháp. Dù thu nhập thấp, bạn vẫn cần nộp tờ khai thuế (Form 8843 hoặc 1040NR). Mỹ rất nghiêm về tuân thủ pháp luật, kể cả sinh viên nên tuyệt đối tránh làm việc chui hoặc qua trung gian mờ ám.

• Cảnh giác khi đi xin việc

Nhiều sinh viên bị dụ dỗ làm việc “ngoài luồng” không có giấy tờ, thường bị trả lương thấp, không có quyền lợi, thậm chí gặp rắc rối với chính quyền. Bạn nên tìm việc thông qua trường hoặc các nền tảng chính thống, để đảm bảo an toàn và hợp pháp.

5. Làm thêm khi du học ở Canada

• Cho phép làm ngoài trường

Canada tạo điều kiện cho sinh viên quốc tế làm thêm hợp pháp 20 giờ/tuần trong thời gian học kỳ. Trong kỳ nghỉ, bạn có thể làm toàn thời gian. Điều kiện là bạn phải học toàn thời gian tại cơ sở DLI (Designated Learning Institution) và giấy phép học tập ghi rõ được phép đi làm.

• Không cần xin work permit riêng

Chỉ cần giấy phép học tập (study permit) còn hiệu lực là bạn đã đủ điều kiện làm thêm khi du học ở Canada, miễn là tuân thủ đúng quy định. Tuy nhiên, bạn cần kiểm tra kỹ các điều khoản trên study permit trước khi bắt đầu việc làm thêm.

• Yêu cầu mã số thuế SIN

Mọi sinh viên làm thêm đều bắt buộc phải có SIN (Social Insurance Number) để được trả lương hợp pháp. SIN cũng là thông tin bắt buộc để nộp thuế và hưởng các chế độ bảo hiểm lao động. Nếu làm việc mà không có SIN, bạn sẽ bị coi là lao động bất hợp pháp.

• Quyền lợi lao động và mức lương

Mức lương tối thiểu tại Canada dao động từ CAD 14 đến 20/giờ, tùy tỉnh bang. Các công việc như lễ tân, nhân viên siêu thị, chăm sóc khách hàng, trợ lý văn phòng rất phổ biến. Bạn được hưởng đầy đủ quyền lợi như công dân bản xứ: thanh toán đúng hạn, nghỉ phép, làm thêm giờ có phụ cấp...

III. Mức lương làm thêm khi du học tại từng quốc gia

1. Mức lương làm thêm khi du học ở Đức

Mức lương làm thêm ở Đức dao động từ 12-15 EUR/giờ, tùy công việc và khu vực. Sinh viên có thể kiếm 600-1.000 EUR/tháng nếu làm tối đa 20 giờ/tuần. Các công việc phổ biến gồm kho bãi, nhà hàng, trợ lý hành chính. Làm thêm khi du học ở Đức giúp trang trải sinh hoạt phí, tuy nhiên cần chú ý mức thu nhập miễn thuế để tránh phát sinh khấu trừ thuế và bảo hiểm.

2. Mức lương làm thêm khi du học ở Phần Lan

Tại Phần Lan, sinh viên thường nhận 9-13 EUR/giờ, hoặc cao hơn nếu biết tiếng Phần. Làm thêm tối đa 30 giờ/tuần có thể kiếm 1.000-1.400 EUR/tháng. Công việc phổ biến gồm phụ bếp, dọn dẹp, lễ tân khách sạn. Làm thêm khi du học ở Phần Lan giúp hỗ trợ chi phí sinh hoạt và hòa nhập nhanh với cuộc sống địa phương.

3. Mức lương làm thêm khi du học ở Mỹ

Mức lương khi làm thêm khi du học ở Mỹ (on-campus) từ 10-15 USD/giờ, công việc như trợ giảng hay kỹ thuật có thể nhận đến 20 USD/giờ. Sau năm đầu, nếu đủ điều kiện làm CPT/OPT, mức thu nhập còn cao hơn, nhất là trong lĩnh vực chuyên môn. Tuy nhiên, sinh viên cần tuân thủ quy định visa F-1 để tránh vi phạm.

4. Mức lương làm thêm khi du học ở Úc

Làm thêm ở Úc mang lại thu nhập hấp dẫn với mức 24-26 AUD/giờ. Với giới hạn 48 giờ mỗi 2 tuần, sinh viên có thể kiếm khoảng 1.000-1.300 AUD/tháng. Công việc thường gặp gồm phục vụ, bán hàng, trợ giảng. Làm thêm khi du học ở Úc vừa cải thiện tài chính, vừa giúp nâng cao kỹ năng tiếng Anh.

5. Mức lương làm thêm khi du học ở Canada

Ở Canada, sinh viên làm thêm có thu nhập từ 15-20 CAD/giờ, tương đương 1.200-1.600 CAD/tháng nếu làm đủ 20 giờ/tuần. Công việc phổ biến gồm phục vụ, bán hàng, trợ giảng. Làm thêm khi du học ở Canada là lựa chọn thiết thực giúp giảm bớt áp lực tài chính tại các thành phố có chi phí cao như Toronto hay Vancouver.

IV. Những công việc làm thêm phổ biến cho du học sinh

• Hỗ trợ tài chính cá nhân

Chi phí du học không chỉ bao gồm học phí mà còn rất nhiều khoản khác như nhà ở, ăn uống, bảo hiểm, di chuyển, sách vở, giải trí. Với những sinh viên không có học bổng toàn phần hoặc chỉ được hỗ trợ một phần từ gia đình, làm thêm chính là giải pháp để trang trải cuộc sống tại nước ngoài một cách chủ động hơn.

• Nâng cao kỹ năng mềm

Làm thêm khi du học đồng nghĩa với việc bạn phải tương tác với khách hàng, đồng nghiệp, quản lý – trong môi trường đa văn hóa, đa quốc tịch. Các kỹ năng như giao tiếp, làm việc nhóm, xử lý vấn đề, quản lý thời gian sẽ được rèn luyện liên tục. Đó là những yếu tố then chốt giúp bạn thích nghi tốt hơn với môi trường học và làm việc quốc tế sau này.

• Trải nghiệm văn hóa địa phương

Một trong những giá trị lớn nhất của du học là sự giao thoa văn hóa. Làm việc tại nhà hàng, cửa hàng bán lẻ, công ty bản địa... cho phép bạn tiếp cận trực tiếp với phong cách sống, quy tắc ứng xử, và lối tư duy của người bản xứ những điều mà nếu chỉ ở trong lớp học sẽ rất khó để cảm nhận đầy đủ.

• Cải thiện ngoại ngữ nhanh chóng

Giao tiếp trong môi trường làm việc buộc bạn phải sử dụng ngoại ngữ thường xuyên, từ các mẫu câu giao tiếp đơn giản đến những tình huống phức tạp. Đây là cách học thực tế, hiệu quả cao hơn nhiều so với phương pháp học truyền thống, giúp bạn nâng trình nghe, nói một cách nhanh chóng và tự nhiên.

V. So sánh thu nhập làm thêm và chi phí sinh hoạt

VI. Những lưu ý quan trọng khi làm thêm khi du học

• Phục vụ nhà hàng/quán cà phê

Đây là công việc phổ biến nhất trong cộng đồng du học sinh vì dễ xin, linh hoạt thời gian và không yêu cầu kinh nghiệm. Bạn có thể làm nhân viên chạy bàn, barista, thu ngân hoặc phụ bếp. Mức lương trung bình từ 10-18 đơn vị tiền/giờ, tùy từng quốc gia. Một số nơi còn được chia tiền tips, giúp tăng thu nhập đáng kể.

• Bán hàng siêu thị/cửa hàng tiện lợi

Những chuỗi cửa hàng như 7-Eleven, Coles, Walmart… thường tuyển sinh viên làm bán thời gian. Công việc gồm: trưng bày sản phẩm, tư vấn khách hàng, quản lý kho và thanh toán. Ưu điểm là môi trường làm việc ổn định, có thể được huấn luyện kỹ năng nghiệp vụ cơ bản.

• Trợ giảng/trợ lý nghiên cứu

Sinh viên có thành tích học tập tốt thường có cơ hội được làm trợ lý cho giảng viên, hỗ trợ soạn tài liệu, chấm bài hoặc tham gia nghiên cứu. Đây là công việc đáng mơ ước vì thu nhập cao, thời gian linh hoạt và rất có lợi cho hồ sơ xin học bổng, việc làm sau này.

• Giao hàng/shipper part-time

Nếu bạn có xe đạp hoặc xe máy, công việc giao hàng trên các nền tảng như Uber Eats, DoorDash, Foodora sẽ mang lại thu nhập tốt. Tuy nhiên, cần lưu ý vấn đề bảo hiểm, an toàn giao thông và điều kiện thời tiết, đặc biệt vào mùa đông tại các quốc gia lạnh.

Lời kết

Làm thêm khi du học là lựa chọn thiết thực và bổ ích nếu bạn biết cân đối giữa công việc và học tập. Tuy không phải lúc nào cũng đủ để trang trải toàn bộ chi phí sinh hoạt, nhưng thu nhập từ việc làm thêm vẫn góp phần giảm áp lực tài chính và mở rộng kỹ năng thực tế.