Từ ngày 7/8/2025, kỳ thi PTE Academic chính thức áp dụng định dạng mới với hai kỹ năng Speaking hoàn toàn mới: Respond to a Situation (RTS) và Summarize Group Discussion (SGD). Đây là thay đổi lớn nhất trong nhiều năm qua, tác động trực tiếp đến chiến lược ôn luyện của hàng nghìn thí sinh trên toàn thế giới.
I. Tổng quan về cập nhật PTE Academic
1. Thời điểm áp dụng và công bố chính thức
Bắt đầu từ ngày 7 tháng 8 năm 2025, kỳ thi PTE Academic chính thức đưa vào áp dụng hai dạng câu hỏi Speaking hoàn toàn mới: Respond to a Situation và Summarize Group Discussion. Đây là một thay đổi quan trọng nhằm nâng cao tính thực tế của bài thi.
Điều này giúp đánh giá năng lực giao tiếp tiếng Anh của thí sinh trong các bối cảnh học thuật và nghề nghiệp sát với đời sống hơn. Pearson đã công bố thời gian áp dụng trên toàn cầu và thông tin này được đồng bộ trên tất cả các trung tâm khảo thí PTE, đảm bảo mọi thí sinh đều nắm rõ trước khi đăng ký thi.
2. Tài liệu/nguồn chính thức từ Pearson
Pearson đã phát hành bộ tài liệu hướng dẫn chi tiết cho hai task mới này, bao gồm: mô tả định dạng, mục tiêu đánh giá, thời gian làm bài, ví dụ mẫu, tiêu chí chấm điểm, và các mẹo giúp thí sinh tối ưu hiệu suất làm bài.
Những tài liệu này được thiết kế để hỗ trợ cả thí sinh tự học lẫn giáo viên luyện thi, giúp họ nhanh chóng làm quen với cấu trúc mới. Ngoài ra, Pearson còn bổ sung video minh họa quy trình thi để thí sinh có thể hình dung rõ ràng cách thức diễn ra bài test.
II. Chi tiết 2 kỹ năng mới trong phần Speaking
1. Respond to a Situation
- Mô tả chi tiết
Trong dạng câu hỏi này, thí sinh sẽ được nghe hoặc đọc một tình huống giao tiếp cụ thể — ví dụ như nhận một lời phàn nàn từ khách hàng, trả lời một yêu cầu từ đồng nghiệp, hoặc phản hồi một lời mời tham gia sự kiện. Sau khi nghe tình huống, bạn sẽ có 10 giây để chuẩn bị câu trả lời và 40 giây để nói.
- Mục tiêu đánh giá
Task này kiểm tra khả năng phản xạ ngôn ngữ, sự phù hợp về nội dung, tính lịch sự và tự nhiên khi giao tiếp. Không chỉ ngữ pháp và từ vựng, giám khảo còn chú trọng đến cách bạn xử lý tình huống và lựa chọn giọng điệu phù hợp.
- Chiến lược làm bài
Để đạt điểm cao, bạn cần nhanh chóng xác định bối cảnh và mối quan hệ giữa các nhân vật, từ đó chọn cách phản hồi vừa đủ lịch sự, vừa đáp ứng yêu cầu của tình huống. Việc luyện tập các tình huống đa dạng, từ môi trường học tập đến công sở, sẽ giúp bạn cải thiện tốc độ phản xạ và khả năng tổ chức ý tưởng.
2. Summarize Group Discussion
- Mô tả chi tiết
Thí sinh sẽ nghe một đoạn hội thoại nhóm gồm 2–3 người trao đổi về một chủ đề học thuật hoặc vấn đề thực tế. Nội dung thường chứa nhiều quan điểm khác nhau, đôi khi đối lập, và có thể xen kẽ ý kiến phụ. Sau khi nghe xong, bạn có 10 giây chuẩn bị và 2 phút để trình bày bản tóm tắt miệng.
- Mục tiêu đánh giá
Dạng câu hỏi này kiểm tra khả năng nghe hiểu chi tiết, phân loại thông tin, nắm bắt ý chính và ý phụ, đồng thời đánh giá năng lực trình bày logic và mạch lạc. Đây cũng là cơ hội để thí sinh thể hiện vốn từ vựng học thuật và kỹ năng diễn đạt ý kiến một cách trôi chảy.
- Chiến lược làm bài
Khi nghe, hãy ghi chú nhanh các luận điểm chính và người đưa ra ý kiến đó. Khi trình bày, hãy giới thiệu chủ đề, lần lượt tóm tắt ý kiến của từng người, và kết thúc bằng phần tổng kết hoặc quan điểm chung. Để luyện tập hiệu quả, nên nghe các chương trình tọa đàm, podcast hoặc video tranh luận để rèn kỹ năng ghi chú và diễn đạt mạch lạc.
3. Thời gian và cấu trúc phần thi có thay đổi không?
Việc bổ sung hai task mới khiến phần Speaking kéo dài thêm khoảng 15 phút so với trước, nâng tổng thời gian toàn bộ kỳ thi lên khoảng 2 giờ 15 phút.
- Cấu trúc đề thi
Hai task mới được đặt vào cuối phần Speaking, nối tiếp các dạng câu hỏi quen thuộc như Read Aloud, Repeat Sentence, Describe Image, và Re-tell Lecture. Pearson vẫn giữ nguyên số lượng câu hỏi ở các task cũ, chỉ điều chỉnh để cân đối thời gian.
- Ý nghĩa của thay đổi
Sự bổ sung này giúp bài thi PTE Academic trở nên toàn diện hơn, vì không chỉ đánh giá kỹ năng ngôn ngữ thuần túy mà còn đo lường khả năng phản ứng trong giao tiếp thực tế - yếu tố rất quan trọng khi du học hoặc làm việc ở môi trường quốc tế. Đối với thí sinh, điều này đồng nghĩa với việc phải mở rộng phương pháp luyện tập, tập trung hơn vào kỹ năng phản xạ và tổng hợp thông tin.
III. Tác động cập nhật mới của PTE đối với thí sinh
1. Điều chỉnh kế hoạch luyện thi
Việc PTE Academic bổ sung Respond to a Situation và Summarize Group Discussion từ 7/8/2025 đồng nghĩa với việc thí sinh không thể chỉ tập trung vào các dạng câu hỏi cũ. Lộ trình luyện thi cần phân bổ thời gian cho cả hai task mới. Đồng thời duy trì phong độ ở các phần khác như Repeat Sentence, Describe Image hay Re-tell Lecture.
Thí sinh nên cập nhật ngay giáo trình, tìm nguồn đề thi PTE mới nhất và thiết lập lịch học có lồng ghép cả kỹ năng nghe, nói, phản xạ và tóm tắt nội dung nhóm. Việc điều chỉnh sớm sẽ giúp tránh tình trạng “sốc” khi vào phòng thi.
2. Các lỗi thường gặp với kỹ năng mới
Respond to a Situation
Nhiều thí sinh gặp khó khăn trong việc tổ chức ý tưởng nhanh chóng và lựa chọn giọng điệu phù hợp với tình huống. Một lỗi phổ biến khác là trả lời quá dài dòng hoặc lệch trọng tâm, khiến mất điểm về tính rõ ràng.
Summarize Group Discussion
Khó khăn lớn nhất là nghe và ghi chú đủ các ý chính trong thời gian ngắn. Một số thí sinh chỉ nhớ một phần thông tin hoặc bỏ sót quan điểm của một nhân vật, làm cho bài tóm tắt thiếu toàn diện. Ngoài ra, lỗi ngữ pháp và thiếu từ nối logic cũng khiến điểm Speaking bị ảnh hưởng. Để khắc phục, cần luyện phản xạ nhanh, thực hành nghe chủ động và xây dựng thói quen sử dụng từ vựng liên kết hợp lý.
IV. Chiến lược ôn tập hiệu quả cho format mới
1. Phân bổ thời gian luyện tập các kỹ năng
Khi lập kế hoạch ôn thi PTE Academic 2025, bạn nên dành ít nhất 30% thời gian Speaking cho hai task mới. Ví dụ, nếu học 2 giờ mỗi ngày, hãy dành 20 phút cho Respond to a Situation, 20 phút cho Summarize Group Discussion, và thời gian còn lại cho các dạng cũ. Ngoài ra, nên kết hợp luyện nghe và ghi chú song song để hỗ trợ phần SGD, đồng thời rèn kỹ năng ứng biến nhanh để cải thiện phần RTS.
2. Bộ công cụ hỗ trợ luyện tập
- Phần mềm luyện PTE mới nhất
Các ứng dụng luyện thi PTE như PTE Uni, PTE Tools hoặc PTE Magic đã cập nhật đầy đủ định dạng thi mới với hai dạng câu hỏi Respond to a Situation và Summarize Group Discussion. Những ứng dụng này cung cấp hàng trăm bài luyện tập mô phỏng sát đề thi thật, có phần chấm điểm tự động và nhận xét chi tiết về từng tiêu chí như fluency, pronunciation, content.
- Công cụ ghi âm và chấm điểm tự động
Để cải thiện PTE Speaking, bạn cần thường xuyên nghe lại phần trả lời của mình. Các công cụ như Speech Analyzer, Orai hay tính năng AI Scoring trong app PTE Uni sẽ giúp phân tích từng yếu tố: phát âm chuẩn hay chưa, tốc độ nói có ổn định không, ngữ điệu có tự nhiên không, và nội dung có đầy đủ ý chính hay bị lạc đề. Việc nghe lại và đối chiếu với sample answers sẽ giúp bạn nhận ra lỗi thường mắc và khắc phục kịp thời.
- Tài liệu PTE Academic cập nhật 2025
Bộ tài liệu luyện thi mới nhất bao gồm đề thi thử PTE mới, sample answers chất lượng cao và transcript đầy đủ từ Pearson sẽ giúp bạn làm quen với cấu trúc bài thi 2025. Ngoài ra, nhiều trung tâm luyện thi PTE uy tín còn phát triển mock test online có phần phân tích chi tiết điểm mạnh, điểm yếu, từ đó đề xuất lộ trình học cá nhân hóa.
3. Kết hợp luyện thi PTE với kỹ năng giao tiếp thực tế
Thay vì chỉ luyện với đề thi, hãy áp dụng kỹ năng vào các tình huống giao tiếp thật. Bạn có thể tham gia câu lạc bộ tiếng Anh, luyện phản xạ bằng cách mô phỏng tình huống công việc, hoặc thảo luận nhóm bằng tiếng Anh. Điều này không chỉ giúp cải thiện fluency mà còn rèn khả năng lựa chọn ngôn từ tự nhiên, đúng ngữ cảnh yếu tố quan trọng khi thi PTE Speaking.
4. Luyện tập với đề thi thử mô phỏng sát thực tế
Hãy ưu tiên làm mock test PTE có định dạng 2025, trong đó có đầy đủ RTS và SGD. Khi luyện, nên giới hạn thời gian đúng như thi thật để tạo áp lực và kiểm tra khả năng phản xạ. Sau mỗi lần làm đề, hãy phân tích kỹ bài nói của mình, so sánh với sample answers để nhận ra điểm cần cải thiện. Việc luyện trong điều kiện “mô phỏng thi” sẽ giúp bạn giảm bớt căng thẳng và làm quen với nhịp độ của kỳ thi thật.
V. Hướng dẫn tự đánh giá và cải thiện điểm số
1. Cách tự chấm điểm bài RTS
- Fluency (độ trôi chảy)
Khi luyện thi PTE Speaking, một trong những tiêu chí quyết định điểm cao ở dạng Respond to a Situation là độ trôi chảy. Bạn cần tập nói liền mạch, hạn chế tối đa những khoảng dừng (pause) hoặc từ đệm (uh, um). Hãy đặt hẹn giờ 40 giây và tập phản xạ trả lời nhanh mà vẫn đảm bảo mạch ý rõ ràng.
Ví dụ: nếu tình huống yêu cầu bạn đưa ra lời khuyên, hãy mở đầu bằng câu chào, đưa ra nhận xét, rồi đề xuất giải pháp, kết thúc bằng lời chúc.
- Pronunciation (phát âm)
Đây là tiêu chí nhiều thí sinh Việt Nam bị mất điểm do ảnh hưởng của giọng địa phương. Bạn nên ghi âm câu trả lời, nghe lại và đánh dấu những từ phát âm chưa chuẩn. Sử dụng các công cụ như Ai Scoring hoặc Shadowing để phân tích độ rõ ràng, trọng âm và ngữ điệu, sau đó điều chỉnh dần.
- Content (nội dung)
Nội dung câu trả lời cần bám sát yêu cầu tình huống, có cấu trúc hợp lý: giới thiệu → trình bày ý chính → bổ sung chi tiết → kết luận. Nếu đề yêu cầu giải thích lý do, hãy đảm bảo bạn đưa ra ít nhất 2 luận điểm chính kèm ví dụ minh họa. Sử dụng từ vựng học thuật, collocations (ví dụ: “take into consideration”, “from my perspective”) để tăng tính thuyết phục.
2. Cách tự chấm điểm bài SGD
- Nắm bắt ý chính và ý phụ: Trong Summarize Group Discussion, bạn cần nghe và ghi chú hiệu quả. Một lỗi phổ biến là chỉ nhớ 1–2 ý mà bỏ sót quan điểm khác, khiến phần tóm tắt thiếu toàn diện. Bạn nên luyện kỹ thuật note-taking dạng mindmap, ghi nhanh các từ khóa thay vì viết câu dài.
- Tính mạch lạc và liên kết: Bài tóm tắt đạt điểm cao phải sắp xếp ý theo logic (ví dụ: tổng quan vấn đề → quan điểm 1 → quan điểm 2 → quan điểm đối lập → kết luận). Sử dụng từ nối như “However”, “On the other hand”, “In conclusion” để tạo sự liền mạch.
- Phát âm và tốc độ nói: Dù tóm tắt ngắn, bạn cần giữ giọng đều, rõ ràng. Tránh nói quá nhanh khiến bỏ chữ hoặc quá chậm gây thiếu thời gian. Một mẹo nhỏ là đọc lại bài ghi chú trước khi trả lời để điều chỉnh nhịp nói.
- Độ chính xác từ vựng và ngữ pháp: Thang điểm PTE Speaking đánh giá rất kỹ phần này. Bạn nên dùng câu phức, câu điều kiện để tăng điểm ngữ pháp (ví dụ: “If the proposal is implemented, it could…”). Đồng thời, lựa chọn từ vựng phù hợp với ngữ cảnh thảo luận, tránh lặp từ.
3. Theo dõi tiến bộ và điều chỉnh kế hoạch học
- Xây dựng bảng theo dõi tiến bộ cá nhân một cách khoa học
Một trong những yếu tố giúp tăng điểm PTE Speaking nhanh chóng là bạn phải đo lường được sự tiến bộ của mình theo thời gian. Bạn có thể tạo một bảng progress tracker PTE bằng Google Sheets, Excel hoặc ứng dụng Notion, phân tách rõ các cột: Ngày luyện tập, Dạng bài (RTS hoặc SGD), Điểm tự chấm theo từng tiêu chí (fluency, pronunciation, content), Số lỗi chính và Ghi chú cải thiện.
- Phân tích dữ liệu định kỳ để xác định điểm mạnh, điểm yếu
Không chỉ ghi chép, bạn cần phân tích dữ liệu ít nhất 2 lần mỗi tháng. Hãy quan sát biểu đồ tiến bộ để phát hiện kỹ năng nào tăng điểm nhanh, kỹ năng nào “giậm chân tại chỗ”.
Ví dụ: nếu điểm Respond to a Situation liên tục tăng từ 60 lên 75 nhưng Summarize Group Discussion vẫn dưới 65, điều đó cho thấy bạn cần bổ sung thời lượng luyện nghe nhóm và rèn kỹ năng ghi chú nhanh. Ngoài ra, việc phân tích dữ liệu còn giúp bạn tránh luyện tập “theo cảm tính” và tập trung đúng chỗ cần cải thiện.
- Điều chỉnh kế hoạch học theo kết quả thực tế
Khi đã xác định rõ kỹ năng yếu, hãy chủ động thay đổi chiến lược học. Nếu phát âm còn yếu, hãy tăng thời gian luyện PTE Pronunciation với ứng dụng AI chấm điểm. Nếu nội dung câu trả lời chưa đủ ý, hãy luyện thêm sample answers và đề thi thử sát format 2025.
Bạn cũng có thể thay đổi tỉ lệ thời gian học, ví dụ: 40% luyện RTS, 40% luyện SGD, 20% làm full mock test. Việc điều chỉnh linh hoạt giúp bạn tối ưu hiệu quả học và tránh tình trạng học nhiều nhưng không tăng điểm.
- Tích hợp đánh giá liên tục vào lộ trình học
Ngoài việc tự chấm điểm và phân tích định kỳ, bạn có thể tích hợp đánh giá nhỏ hằng ngày. Sau mỗi buổi luyện, hãy dành 5-10 phút nghe lại bài nói, so sánh với bài mẫu và ghi nhận ngay những lỗi vừa mắc. Cách này giúp bạn sửa lỗi “nóng” ngay lập tức thay vì để đến cuối tuần mới tổng hợp. Lâu dần, thói quen này sẽ giúp bạn nâng dần độ chính xác và tự tin hơn khi bước vào phòng thi thật.
4. Nhờ giảng viên hoặc đồng nghiệp góp ý
Dù tự học hiệu quả, nhưng nhận góp ý từ giảng viên luyện thi PTE hoặc đồng nghiệp giỏi tiếng Anh sẽ giúp bạn nhận ra những lỗi khó tự phát hiện, đặc biệt là lỗi phát âm tinh tế, ngữ điệu hoặc lựa chọn từ vựng chưa tự nhiên. Bạn có thể gửi file ghi âm bài RTS/SGD và nhờ họ chấm theo tiêu chí PTE chính thức.
Ngoài ra, luyện tập trong nhóm học PTE còn tạo môi trường phản hồi hai chiều, giúp cải thiện phản xạ và khả năng ứng biến, yếu tố cực kỳ quan trọng trong phần Speaking của PTE Academic 2025.
Lời kết
Sự xuất hiện của hai kỹ năng mới trong PTE Speaking không chỉ là một thử thách, mà còn là cơ hội để thí sinh thể hiện khả năng ngôn ngữ trong bối cảnh thực tế hơn. Bằng cách nắm chắc yêu cầu của từng dạng bài, luyện tập có chiến lược, và theo dõi tiến bộ thường xuyên, bạn hoàn toàn có thể thích nghi nhanh và đạt được mục tiêu điểm số mong muốn.
